Wrona białoszyja

Wrona białoszyja
	Corvus typicus
	(Bonaparte, 1853)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	wróblowe
Podrząd	śpiewające
Rodzina	krukowate
Rodzaj	Corvus
Gatunek	wrona białoszyja
Synonimy
	Gazzola typica Bonaparte, 1853; Corvus advena Schlegel, 1859; Nesocorax typicus – Riley, 1921;
	Gazzola typica Bonaparte, 1853; Corvus advena Schlegel, 1859; Nesocorax typicus – Riley, 1921;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Wrona białoszyja^[7] (Corvus typicus) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny krukowatych (Corvidae). Występuje w Indonezji, nie jest zagrożony wyginięciem.

Zasięg występowania

Wrona białoszyja zamieszkuje środkowy i południowy Celebes oraz mniejsze wyspy Muna i Buton^[8]^[9]^[10].

Taksonomia

Gatunek po raz pierwszy opisał w 1853 roku francuski ornitolog Karol Lucjan Bonaparte, nadając mu nazwę Gazzola typica^[2]. Jako miejsce typowe Bonaparte podał błędnie Nową Kaledonię (fr. Nouvelle Calédonie)^[2]; niemiecki ornitolog Erwin Stresemann w 1953 roku określił lokalizację holotypu na wyspę Buton^[11].

C. typicus czasami umieszczany był w nieuznawanym obecnie rodzaju Nesocorax^[5]. Blisko spokrewniony z wroną jednobarwną (C. unicolor), do której jest podobny w budowie; do niedawna uważano, że obydwa gatunki należą do „grupy C. enca”, ale różnią się od tego taksonu swoim zachowaniem i odgłosami^[8]. Gatunek monotypowy^[9].

Etymologia

Nazwa rodzajowa: łac. corvus – kruk (w legendach kruk był początkowy biały, ale pomimo jego rzekomego daru proroctwa, został zamieniony w czarnego ptaka z powodu jego zdrady)^[12]. Epitet gatunkowy: łac. typicus – typowy, typ, od gr. τυπικος tupikos – typowy, zgodny z typem, od τυπος tupos – typ^[13].

Morfologia

Długość ciała 35–40 cm; masa ciała około 175 g^[8]. Inne wymiary (n = 9) podane przez R. Meinertzhagena: długość skrzydła 199–217 mm, długość grzbietu dzioba 42–45 mm, wysokość 19–20 mm^[14]. Charakterystyczna mała wrona o „srokatym” upierzeniu, z krótkim ogonem prawie kwadratowym przy końcu, średniej długości dziobem z delikatnie zakrzywionym grzbietem, szczecinki nosowe widoczne, ale grzbiet dzioba nagi u nasady, pióra u gardła przypominają w swojej strukturze włosy^[8]. Głowa i górna część karku są czarne, z niebieskawo-fioletowym połyskiem, gardło matowo brązowo-czarne; dolna część karku, boki szyi, górna część płaszcza i dolne części ciała do brzucha białe, u podstawy szyi pióra koloru ciemnoszarego. Dolne części płaszcza szaro-czarne do brązowo-czarnego, reszta górnych części ciała, w tym pokrywy nadskrzydłowe i ogon czarne z niebieskim i fioletowym połyskiem; dolne partie poniżej brzucha oraz piszczele matowo czarne lub szaro-brązowo-czarne^[8]. Tęczówka matowo czerwonawobrązowa, za okiem znajduje się mały skrawek gołej skóry; dziób i nogi czarne. Płci podobne w upierzeniu, ale u samicy pióra na granicy czarniawego gardła i białej piersi są bardziej rozproszone. Młode ptaki mają białe obroże, a spód ciała jest bardziej szarobrązowy^[8].

Ekologia

Głos

Wrona białoszyja jest bardzo głośna^[8]. Odzywa się rosnącymi nosowymi wrzaskami i bełkotliwymi, piskliwymi gwizdami, często w dwa czy trzy razy lub mieszane jako seria od 3 do 5 odgłosów; głośne „wheep”^[b] wydają się być rozmowami kontaktowymi odbywanymi podczas lotu^[8]. Ponadto odzywa się przedłużającym, precyzyjnym, dwusekundowym gwizdem o średnim tonie^[8].

Siedlisko, pokarm i lęgi

Ptak osiadły, zamieszkujący wtórne i pierwotne wysokie lasy tropikalne, zarówno na nizinach jak i w górach, na wysokości od 1600 n.p.m. na północno-środkowym Celebesie do 2150 m n.p.m. na południowym Celebesie. Często przebywa na skraju lasu i polanach, a lokalnie wśród eukaliptusów z gatunku Eucalyptus deglupta^[8].

Spożywa różne niewielkie bezkręgowce i ich larwy; także małe owoce, na przykład figowca (Ficus). Ptak towarzyski; zazwyczaj pokarm zdobywa w głośnych grupach liczących 4–10 osobników, w niższych lub średnich poziomach baldachimu lasu^[8]. Ptak o niezwykłej aktywności; nurkuje i fruwa wśród liści, a nawet widywany wiszący do góry nogami^[8]. Hałaśliwie przepędza lub prześladuje ptaki drapieżne oraz innych, potencjalnych intruzów^[8]. Lata dość szybko, wykonując płytkie ruchy skrzydeł, które wydają gwiżdżące odgłosy^[8].

Nie ma żadnych informacji na temat lęgów wrony białoszyjej^[8].

Status i ochrona

W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody został zaliczony do kategorii LC (ang. Least Concern – najmniejszej troski)^[6]. Globalna wielkość populacji nie jest znana, ale gatunek wydaje się być lokalnie umiarkowanie pospolity^[6]. Występuje w wielu obszarach chronionych, w tym rezerwatach leśnych i parkach narodowych^[8]. Populacja wydaje się być stabilna ze względu na brak dowodów na jakiekolwiek spadki populacji lub inne istotne zagrożenia^[6].

Uwagi

↑ Łac. advena – obcy, nieznajomy, od advenire – przybyć do^[3].
↑ Pisownia angielska.

Przypisy

↑ Corvus typicus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b ^c Ch.-L. Bonaparte. Notes sur les collections de M.A. Delattre. „Comptes Rendus Hebdomadaires des Séances de l’Académie des Sciences”. 37, s. 828, 1853. (fr.).
↑ advena, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2022-02-14] (ang.).
↑ H. Schlegel. Notice sur le genre Corvus. „Bijdragen tot de Dierkunde”. 8 (1), s. 3, pl. 2, 1859. (fr.).
↑ ^a ^b J.H. Riley. Note on the Name Gazzola Bonaparte. „The Auk”. 38 (3), s. 458, 1921. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d BirdLife International, Corvus typicus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016, wersja 2016-1 [dostęp 2016-11-04] (ang.).
↑ Systematyka i nazwa polska za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Corvidae Leach, 1820 – krukowate – Crows and jays (wersja: 2020-01-11). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-04-19].
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p S. Madge: Piping Crow (Corvus typicus). W: J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal, D.A. Christie, E. de Juana (red.): Handbook of the Birds of the World Alive. Barcelona: Lynx Edicions, 2016. [dostęp 2016-11-08]. (ang.).
↑ ^a ^b F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Crows, mudnesters, birds-of-paradise. IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2021-01-14]. (ang.).
↑ E.R. Blake, Ch. Vaurie: Family Corvidae, Crows and Jays. W: E. Mayr, J.C. Greenway Jr.: Check-list of birds of the world. Cz. 15. Cambridge, Massachusetts: Museum of Comparative Zoology, 1962, s. 265. (ang.).
↑ E. Stresemann. Vögel, Gesammelt Von Labillardière Während Der „Voyage à La Recherche De Lapérouse”. „Mitteilungen aus dem Zoologischen Museum in Berlin”. 29 (1), s. 95, 1953. DOI: 10.1002/mmnz.19530290104. (niem.).
↑ Corvus, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2022-02-14] (ang.).
↑ typicus, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2022-02-14] (ang.).
↑ R. Meinertzhagen. Introduction to a review of the genus Corvus. „Novitates Zoologicae”. 33, s. 72–73, 1926. (ang.).

Linki zewnętrzne

Zdjęcia i nagrania audiowizualne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).

[4] Łac. advena – obcy, nieznajomy, od advenire – przybyć do^[3].

[16] Pisownia angielska.

[itis-1] Corvus typicus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[Bonaparte-2] Ch.-L. Bonaparte. Notes sur les collections de M.A. Delattre. „Comptes Rendus Hebdomadaires des Séances de l’Académie des Sciences”. 37, s. 828, 1853. (fr.).

[3] advena, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2022-02-14] (ang.).

[Schlegel-5] H. Schlegel. Notice sur le genre Corvus. „Bijdragen tot de Dierkunde”. 8 (1), s. 3, pl. 2, 1859. (fr.).

[Riley-6] J.H. Riley. Note on the Name Gazzola Bonaparte. „The Auk”. 38 (3), s. 458, 1921. (ang.).

[iucn-7] BirdLife International, Corvus typicus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016, wersja 2016-1 [dostęp 2016-11-04] (ang.).

[mk-8] Systematyka i nazwa polska za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Corvidae Leach, 1820 – krukowate – Crows and jays (wersja: 2020-01-11). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-04-19].

[hbwalive-9] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p S. Madge: Piping Crow (Corvus typicus). W: J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal, D.A. Christie, E. de Juana (red.): Handbook of the Birds of the World Alive. Barcelona: Lynx Edicions, 2016. [dostęp 2016-11-08]. (ang.).

[ioc-10] F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Crows, mudnesters, birds-of-paradise. IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2021-01-14]. (ang.).

[Blake&Vaurie-11] E.R. Blake, Ch. Vaurie: Family Corvidae, Crows and Jays. W: E. Mayr, J.C. Greenway Jr.: Check-list of birds of the world. Cz. 15. Cambridge, Massachusetts: Museum of Comparative Zoology, 1962, s. 265. (ang.).

[Stresemann-12] E. Stresemann. Vögel, Gesammelt Von Labillardière Während Der „Voyage à La Recherche De Lapérouse”. „Mitteilungen aus dem Zoologischen Museum in Berlin”. 29 (1), s. 95, 1953. DOI: 10.1002/mmnz.19530290104. (niem.).

[13] Corvus, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2022-02-14] (ang.).

[14] typicus, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2022-02-14] (ang.).

[Meinertzhagen-15] R. Meinertzhagen. Introduction to a review of the genus Corvus. „Novitates Zoologicae”. 33, s. 72–73, 1926. (ang.).

[1]

[2]

[a]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[b]

[3]